دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، گفته است که امکان دیدار با حسن روحانی همتای ایرانی خود را رد نمیکند.
آقای ترامپ در حاشیه دیدارش با امیر کویت گفت این احتمال را رد نمیکند که ممکن است در حاشیه سفر حسن روحانی به نیویورک با او دیدار کند.
آقای روحانی برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به آمریکا خواهد رفت.
رئیس جمهور آمریکا گفت ایران در "آشوب کامل" است و "الان آنها فقط نگران نجات خودشان به عنوان یک کشورند".
دونالد ترامپ در پاسخ به خبرنگاران گفت نمیتواند پیشبینی کند که چه اتفاقی خواهد افتاد.
او گفت: "هر چیزی ممکن است. ببینیم چه میشود و آیا میخواهند مذاکره کنند یا نمیخواهند. در هر صورت برای من فرقی ندارد."
دونالد ترامپ در حالی که از توافق هستهای با ایران خارج شده، برای مذاکره برای توافقی دیگر اعلام آمادگی کرده است.
حسن روحانی پیشنهاد مذاکره را "جنگ روانی" خوانده است.
به گفته نیکی هیلی، سفیر آمریکا، در جریان مجمع عمومی سازمان ملل شورای امنیت جلسهای درباره ایران خواهد داشت که آقای ترامپ ریاست آن جلسه را به عهده خواهد داشت. ریاست دورهای شورای امنیت با آمریکا است.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، امروز گفته است: "تنها یک قطعنامه شورای امنیت درباره ایران وجود دارد و دونالد ترامپ دارد آن را نقض میکند و به بقیه زور میگوید که همین کار را بکنند."
در ایران محافظهکاران نسبت به دیدار احتمالی با دونالد ترامپ به حسن روحانی هشدار دادهاند. از جمله احمد جنتی در نشست اخیر خبرگان در این باره صحبت کرد.
امروز محمود واعظی، رئیس دفتر آقای روحانی گفت: "اینکه دیروز رییس مجلس خبرگان گفتند برخی برای دیدار با ترامپ به نیویورک میروند، ممکن است افرادی در کوچه و بازار این حرف را بزنند، اما اینکه رییس مجلس خبرگان حرفی بزند که هیچ پایه و اساسی ندارد، جای تعجب دارد."
حسن روحانی در اولین سالی که به ریاست جمهوری رسید در جریان سفرش به نیویورک برای شرکت در اجلاس سازمان ملل، با باراک اوباما، رئیس جمهور وقت آمریکا تلفنی صحبت کرد.
یک سال قبل از به قدرت رسیدن آقای روحانی، علی اکبر صالحی، وزیر خارجه وقت و رئیس کنونی سازمان انرژی اتمی، با نظر مثبت آقای خامنهای مذاکرات مخفیانهای را با آمریکا آغاز کرد که با ادامهشان در دوره آقای روحانی به توافق هستهای انجامید.
در بخشی از کتابچه پاسخهای رئیس جمهور به سؤالات نمایندگان که دیروز در صحن علنی مجلس توزیع شد، آمده است: «کاهش صادرات نفت ایران از اواسط سال 97 از مهمترین دلایل استمرار مشکلات حوزه ارز هستند».
در کتابچه «پاسخ به سوالات تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران» که در جلسه دو روز پیش مجلس و همزمان با بررسی این سوالات در صحن علنی، بین نمایندگان توزیع شده بود، دستاوردهای دولت، اهم اقدامات صورت گرفته، اهم برنامه های دولت، دلایل استمرار مشکلات درخصوص پاسخ به سوالات آمده بود.
محورهای سوال از رئیس جمهور عبارت بودند از: «1-عدم موفقیت دولت در کنترل قاچاق کالا و ارز، 2- استمرار تحریم های بانکی، 3- عدم اقدام شایسته دولت درخصوص کاهش نرخ بیکاری، 4- رکود اقتصادی شدید چندین ساله و 5- افزایش شتابان نرخ ارزهای خارجی و کاهش شدید ارزش پول ملی».
گزیده پاسخ به سوال اول نمایندگان یعنی کنترل قاچاق و ارز در گزارش مکتوب یا همان کتابچه عبارتست از: «کاهش حجم قاچاق بهصورت واردات از 25 میلیارد دلار در سال 1392 به 12.6 میلیارد دلار در سال 1395، کاهش حجم قاچاق صادراتی از 7.8 میلیارد دلار در سال 1392 به 500 میلیون دلار در سال 1395، کاهش 6/6 میلیارد دلاری قاچاق سوخت و ارتقای 23 پله در شاخص عملکرد گمرک در گزارش لجستیک بانک جهانی در سال 2018 با استقرار سامانه جامع گمرکی (تاکنون سامانه پنجره واحد گمرکی پیشرفتی حدود 90 درصد داشته است)».
همچنین گزیده پاسخ به دومین سوال نمایندگان یعنی تحریم های بانکی در کتابچه اینگونه بیان شده است: «برقراری 834 رابطه کارگزاری با 287 بانک خارجی توسط شبکه بانکی کشور از تاریخ اجرایی شدن برجام؛ در سه ماه اخیر در تعداد رابطه کارگزاری تغییری ایجاد نشده است، بهبود ریسک اعتباری کشور از 6 به 5 توسطOECD، انجام 35521 فقره خدمات تجاری (درمجموع به ارزش 9.662 میلیون دلار) در قالب 2913 فقره گشایش اعتبار اسنادی به مبلغ 3202 میلیون دلار، 4860 فقره ثبت سفارش برات اسنادی به مبلغ 1456 میلیون دلار و 27748 فقره حواله به مبلغ 5044 میلیون دلار از 26/1/1397 تا 11/4/1397. ازجمله موانعی که میتواند به محدود کردن روابط کارگزاری شبکه بانکی داخلی با بانکداری بینالمللی بینجامد عدم تصویب لوایح مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی FATF در مجلس شورای اسلامی است. عدم تصویب لوایح مزبور میتواند به باقی ماندن ایران در فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی بینجامد. در این مورد دولت تمام تلاش خود را انجام داده است و نیازمند همکاری دو قوه دیگر است».
گزیده پاسخ به سوال سوم نمایندگان یعنی بیکاری در کتابچه عبارتست از: «نرخ مشارکت نیروی کار طی سالهای 1393-1396 بهطور مستمر افزایش یافته و از 37.2 درصد به 40.4 درصد افزایش یافته است و نشانهای از افزایش فشار عرضه نیروی کار است. متوسط سالانه عرضه جدید نیروی کار در 1394-1396 حدود 936 هزار نفر، متوسط سالانه خالص ایجاد اشتغال در 1394-1396 حدود 700 هزار نفر».
گزیده پاسخ به چهارمین سوال نمایندگان یعنی رکود در کتابچه اینگونه بیان شده است: «بجز دولت یازدهم، هیچ دولتی، بعد از پایان جنگ تحمیلی، کار خود را با نرخ رشد منفی اقتصادی آغاز نکرده است. در آغاز فعالیت دولت یازدهم، کشور با یک رکود تورّمی بیسابقه دست به گریبان بود. بعد از برجام روند رشد اقتصادی کشور ادامه یافته است. در سال ۱۳۹۵ رشد اقتصادی کشور 12.6 درصد و در سال ۱۳۹۶ هم، با توجه به اینکه تولید نفت به ظرفیتهای اسمی نزدیک شده بود، به 3.7 درصد رسید».
گزیده پاسخ به پنجمین سوال نمایندگان یعنی بازار ارز در کتابچه عبارتست از: «آمار تجارت خارجی کشور در سالهای اخیر بیانگر آن است که در شرایط فعلی، آسیبپذیری اقتصاد در این حوزه نسبت به دور گذشته تحریمها کمتر شده است. در سال ۱۳۹۰ مجموع صادرات غیرنفتی و صادرات خدمات کشور معادل 38.5 میلیارد دلار بود (به قیمت ثابت سال 1396) که حدود ۲۳ درصد از کل صادرات را تشکیل میداد. امّا در سال ۱۳۹۶، باوجود افت قیمت بسیاری از اقلام صادراتی، مجموع صادرات غیرنفتی و صادرات خدمات کشور به 42.7 میلیارد دلار رسیده که 39.3 درصد از کل صادرات کشور است. دولت بهمنظور جلوگیری از التهابات اخیر و با توجه به اینکه نقل و انتقالات ارز از فرآیند طبیعی مکانیسم بازار خارج شده بود، چارهای جز دخالت قاطع در بازار نداشت. تشدید نااطمینانی ناشی از عدم تصویب لایحه مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم و احتمال بازگشت ایران به لیست سیاه مبادلات گروه اقدام مالی (FATF)، افزایش نگرانیها به خاطر نزدیک شدن به اجرای تحریمهای امریکا ناشی از خروج این کشور از برجام و درنتیجه گسترش تقاضای سفتهبازی و ادامه روند افزایش نرخ ارز و کاهش صادرات نفت ایران از اواسط سال 97 مهمترین دلایل استمرار مشکلات حوزه ارز هستند».
روحانی در نامهای به رئیس مجلس با اعلام اینکه در فرصت مقرر به مجلس خواهد رفت گفت: سؤال از رئیس جمهور با مراعات حداقل دو نکته می تواند مبارک باشد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، حسن روحانی در نامه ای به علی لاریجانی اعلام کرد: درست در سالروز تحلیف رئیس جمهوری دوره دوازدهم، سؤال تعدادی از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی واصل گردید.
بی تردید سؤال از رئیس جمهور کشور با مراعات حداقل دو نکته می تواند مبارک باشد؛ اولاً در چارچوب قانون اساسی باشد، ثانیاً در زمان و شرایط مناسب کشور اقدام شده باشد، که متاسفانه هیچکدام از این دو حاصل نشده است.
اما برای جلوگیری از هر نوع اختلاف بین قوا و احترام به مجلس شورای اسلامی انشاء الله در فرصت مقرر به مجلس خواهم آمد و به سوالات پاسخ خواهم داد.
البته این امر می تواند فرصت خوبی باشد تا برخی از حقایق را برای مردم عزیز کشورم بازگو نمایم که آنها صاحب واقعی کشورند و مشروعیت من و شما نیز از آراء آنها است.
نشست سازمان همکاری شانگهای با حضور سران چین، ایران و روسیه همزمان با نشست سران هفت کشور صنعتی، در شهر چینگدائو چین به میزبانی شی جینپینگ برگزار میشود.
حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران و ولادیمیر پوتین رئیسجمهوری روسیه در کنار رهبران پاکستان و هند هم به این شهر سفر کردهاند.
چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان اعضای اصلی این سازمان هستند و ایران به عنوان عضو ناظر در این نشست شرکت کرده است.
ایران خواهان عضویت کامل در این سازمان است و به گفته ناظران ممکن است در این نشست عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای برای نشان دادن حمایت از توافق هستهای به ایران پیشنهاد شود. دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا ۸ مه تصمیم به خروج از برجام (توافق هستهای) گرفت. این در حالی بود که سایر امضاکنندگان توافق هستهای و آژانس بینالمللی انرژی اتمی تا کنون پایبندی ایران به این توافق را تایید کردهاند.
ایران در اواخر دولت محمد خاتمی عضو ناظر سازمان همکاریهای شانگهای شد و در این سالها درخواست ایران برای عضویت کامل بارها به تعویق افتاده است.
حسن روحانی رئیسجمهوری ایران، پیش از سفر به چین، آمریکا را به "یکجانبهگرایی" متهم کرد و این راه و روش آمریکا را "شیوهای خطرناک برای دنیا" خواند.
آقای روحانی خروج آمریکا از برجام را "توهین به جامعه بینالملل و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل" خوانده است.
حسن روحانی در نشست سازمان همکاری شانگهای شرکت میکند. جمهوری اسلامی پس از خروج آمریکا از توافق هستهای بر آن است تا از طریق گسترش مناسبات خود با چین و روسیه، چارهای برای مشکلات ناشی از تحریمها بیابد.
روزهای شنبه و یکشنبه، ۹ و ۱۰ ژوئن (۱۹ و ۲۰ خرداد) در چینگدائو همایش سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای برگزار میشود. حسن روحانی نیز برای شرکت در این نشست به چینگدائو میرود. روحانی تلاش دارد در جریان سفر خود با رئیس جمهور چین و احتمالا با رئیس جمهور روسیه دیدار و گفتوگو کند.
موضوع اصلی دیدارهای روحانی با رهبران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، توافق هستهای و خروج آمریکا از برجام است. موضوعی که طرح آن به نشست سران کشورهای این سازمان نیز محدود نمیشود.
به موازات برگزاری نشست سران سازمان همکاری شانگهای، کشورهای عضو گروه جی-۷ نیز روز جمعه ۸ ژوئن در "لا مالبه"ی کانادا نشست دارند.
یکی از موضوعهای اجلاس کشورهای عضو گروه جی-۷، "تحریمهای ثانویه" آمریکا در ارتباط با توافق هستهای است. "تحریمهای ثانویه" ناظر بر مجازات شرکتهای خارجی است که با ایران همکاری اقتصادی داشته باشند.
افزون برآن باید به سفر اروپایی بنیامین نتانیاهو نیز اشاره کرد. نتانیاهو در هفته جاری به سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا سفر کرد. تلاش نتانیاهو در جریان این سفر اروپایی افزایش فشار بر ایران بود.
فشارهای آمریکا و تهدیدهای دولت آمریکا مبنی بر مجازات شرکتهایی که با ایران همکاری اقتصادی داشته باشند، به تدریج اثرات خود را نشان میدهد. به عنوان نمونه شرکت بزرگ نفتی فرانسه "توتال" و همچنین شرکت خودروسازی پژو و سیتروئن اعلام کردهاند که فعالیتهای اقتصادی خود را در ایران متوقف خواهند کرد.
یکی از بزرگترین پالایشگاههای نفتی جهان که صاحب آن یک شرکت هندی است، اعلام کرده که واردات نفتی خود از ایران را متوقف خواهد کرد.
بر اساس پیشبینی دولت آمریکا، شرکتهای نفتی ۶ ماه فرصت دارند تا برای تامین نیازهای نفتی خود جایگزین مناسبی بیابند و به تدریج از حجم خرید نفت خود از ایران بکاهند.
مذاکره با متحدان
سفر روحانی به چینگدائو و حضور او در اجلاس سازمان همکاری شانگهای در شرایطی صورت میگیرد که بازار بحث و مذاکره بر سر توافق هستهای و تحریمهای ایران داغ است.
سازمان همکاری شانگهای برای ایران بسیار جذاب است. پس از عضویت پاکستان و هند، دامنهی عملکرد این سازمان حال حدود نیمی از جمعیت جهان را در بر میگیرد.
نشست سران سازمان همکاری شانگهای در عین حال امکان گفتوگو و مذاکره روحانی با سران کشورهای آسیایی را فراهم میآورد.
به عنوان نمونه، دیدار با شی جینپینگ قطعی است. احتمال دیدار روحانی با پوتین نیز در حاشیه این همایش منتفی نیست.
"نفت در ازای کالاهای بنجل"
چین ظرف سالیان گذشته از تحریمهای ایران به سود گسترش مناسبات اقتصادی خود با ایران بهره فراوان گرفته است.
علی واعظ، کارشناس مسائل ایران در گفتوگویی با دویچه وله گفته است که حجم واردات کالاهای چینی به ایران ظرف این مدت آن چنان افزایش یافت که عدهای مبادلات بازرگانی ایران و چین را "نفت در ازای کالاهای بنجل" نام نهاده بودند.
این کارشناس مسائل ایران در توضیح این موضوع گفته است: «ایران به چین نفت میفروخت و در ازای آن اما کالاهای نامرغوب چینی دریافت میکرد، چرا که قادر به انتخاب دیگری نبود.»
انریکو فلز، یکی از کارشناسان مسائل مربوط به سازمان همکاری شانگهای که در مرکز مطالعات بینالمللی شهر بن فعالیت میکند به دویچهوله گفته است که چین خرید نفت از ایران را بهمثابه تلاشی برای پشتیبانی اقتصادی از جمهوری اسلامی عرضه میکند.
الی گرانمایه، عضو شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا، آمادگی چین برای همکاری اقتصادی با ایران را با اشاره به زیرساختهای مالی چین توضیح میدهد.
به باور او، زیرساختهای مالی چین برخلاف کشورهای اروپایی از استقلال بیشتری نسبت به آمریکا برخوردار است و از این رو، کمتر میتواند از مجازاتهای اقتصادی آمریکا آسیب ببیند.
ایران و عضویت در سازمان شانگهای
جمهوری اسلامی ایران خواستار عضویت در سازمان همکاری شانگهای است و از ده سال پیش تا کنون در این رابطه تلاش میکند. در حال حاضر ایران میتواند به عنوان ناظر در نشستهای سازمان همکاری شانگهای شرکت کند.
تقاضای عضویت در سازمان همکاری شانگهای تا کنون با اشاره به تحریمهای ایران از سوی سازمان ملل متحد توسط اعضای این سازمان پذیرفته نشده بود.
علی واعظ معتقد است که پس از خروج آمریکا از توافق هستهای، موقعیت مناسبی است که به ایران حق عضویت کامل در این سازمان داده شود.
این در حالی است که انریکو فلز نظر دیگری دارد و معتقد است که عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای به این سازمان یک خصصیه "آشکارا ضد آمریکایی" میدهد و از این رو بعید به نظر میرسد که اعضای این سازمان ظرف ۲ یا ۳ سال آینده با عضویت ایران در این سازمان موافقت کنند.
افزون بر آن، اسرائیل نیز تقاضای عضویت در سازمان همکاری شانگهای را نموده و این موضوع میتواند روی تقاضای ایران برای عضویت در این سازمان سایه افکند.
وزارت امور خارجه ایران با انتشار بیانیهای به اظهارات امروز وزیر امور خارجه آمریکا واکنش نشان داد. ایران آمریکا را حامی تروریسم در منطقه دانسته و اتهامات ایالات متحده به ایران را "اکاذیب" خوانده است.
وزارت امورخارجه ایران سخنان مایک پومپئو را نشانه "فقر اطلاعاتی" آمریکا خواند و استراتژی جدید آمریکا را نشانی از "سردرگمی در روندهای تصمیمسازی" این کشور دانسته است. در بخشی از متن این بیانیه آمده است: «اظهارات سخیف، توهینآمیز و مداخلهگرانه وزیرخارجه جدید آمریکا و نسبتهای ناروا به ملت بزرگ و متمدن ایران نشانه استیصال و درماندگی مقامهای دولت امریکا در مقابل ملت ایران و تلاش مذبوحانه برای انحراف اذهان جهانی از اقدام غیرقانونی و نقض عهد آمریکا در برجام است.»
ایران بار دیگر آمریکا را متهم به عهدشکنی کرده است. پومپئو در تشریح استراتژی آمریکا تصریح کرد که این کشور دیگر درباره برجام مذاکره نخواهد کرد. به گفته وزیر امورخارجه آمریکا ایران باید شرطهای این کشور را در زمینه تغییر برنامه هستهای و موشکی خود بپذیرد تا امکان گفتوگوهای جدید فراهم شود.
در سخنان پومپئو ۱۲ درخواست مطرح شده که از جمله تغییر سیاست منطقهای ایران را در بر میگیرد. به گفته آمریکا ایران باید از حمایت از گروههای تروریستی در منطقه دست بردارد.
در بیانیه وزارت خارجه ایران تصریح شده که برخلاف ادعاهای پومپئو، آمریکا حامی تروریستهایی نظیر "القاعده، داعش، منافقین (مجاهدین خلق) و جندالله" در منطقه است.
در قسمت دیگری از بیانیه وزارت خارجه ایران آمده است: «رژیم آمریکا که با وجود مخالفت همه کشورهای جهان، به جز معدودی رژیم حقیر، روی تمامی تعهدات سیاسی، حقوقی و بینالمللی خود پا گذارده است در موضعی نیست که برای کشور بزرگی همچون ایران که به تعهداتش پایبند بوده، شرط تعیین کند.»
در بخش پایانی این بیانیه که از سوی وزارت امور خارجه ایران منتشر شده، آمده است: «جمهوری اسلامی با رد تک تک اتهامات و اکاذیب مطرح شده در این به اصطلاح راهبرد جدید، اظهارات وقیحانه وزیرخارجه آمریکا را مداخله آشکار در امور داخلی خود و تهدید غیرقانونی علیه یک عضو ملل متحد میداند و حق اقدامات قانونی را برای خود محفوظ میدارد. مسئولیت عواقب هرگونه اقدام ایذائی، غیر قانونی و زورمدارانه علیه ملت ایران بر عهده دولت ایالات متحده آمریکا خواهد بود.»
حسن روحانی، رئیسجمهور ایران نیز پیشتر گفته بود که آمریکا نمیتواند برای دنیا تصمیم بگیرد. به گفته روحانی ایران در سیاست هستهای خود از تصمیمها و راهبردهای آمریکا تبعیت نخواهد کرد. محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران نیز در واکنش به استراتژی جدید آمریکا در قبال ایران در توییتی نوشت که آمریکا بار دیگر اشتباهات گذشته را تکرار میکند و از این طریق همان نتایج معیوب را کسب میکند. به گفته ظریف ایران همکاری با دیگر شرکای خود را پس از خروج آمریکا از برجام ادامه خواهد داد. ظریف راهبرد جدید آمریکا را بازگشت به عادت و رفتارهای گذشته ارزیابی کرده است.
مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، امروز دوشنبه ۲۱ مه (۳۱ اردییهشت) در اولین سخنرانی مهم سیاست خارجی خود در واشنگتن برای اعلام استراتژی تازه آمریکا در قبال ایران مدعی شد که توافق هستهای به دلیل "نقایص مرگبارش" جهان را به خطر انداخته است.
او گفت آمریکا فشار بیسابقه مالی به ایران وارد خواهد کرد و هشدار داد که اگر ایران مسیرش را عوض نکند "شدیدترین تحریمهای تاریخ" علیه این کشور وضع خواهد شد.
این سخنرانی با عنوان "بعد از توافق: یک استراتژی تازه برای ایران" در بنیاد هریتج واشنگتن و حدود دو هفته بعد از اعلام خروج آمریکا از توافق هستهای ایران (برجام) برگزار شد.
وزیر امور خارجه آمریکا نیروی قدس سپاه پاسداران ایران را متهم کرد که به طور مخفیانه در داخل اروپا عملیات تروریستی انجام میدهد. او به زندانیان دوتابعیتی و خارجی در ایران اشاره کرد و گفت آمریکا تلاش میکند زندانیان آمریکایی را به خانه برگرداند.
او گفت ایران در طول اجرای برجام بزرگترین حامی تروریسم بوده و مدعی شد که از القاعده حمایت کرده است.
آقای پومپئو به طور خاص از حسن روحانی و محمدجواد ظریف به عنوان "چهرههای منتخب" مردم ایران هم انتقاد کرد و آنها را هم به عنوان بخشی از حکومت ایران هدف حملات شدید خود قرار داد.
او گفت: "غرب غالبا رئیس جمهور روحانی و وزیر خارجه ظریف را از رژیم نابخرد، تروریست و همین طور از رفتارهای مخرب آن 'جدا ' میداند"
وزیر خارجه آمریکا با اشاره به این که غرب تصور میکند که این دو نفر باید رفتارهای آیتالله خامنهای و قاسم سلیمانی را کنترل کنند، گفت: "با این که روحانی و ظریف رهبران منتخب هستند اما آیا بیشترین مسئولیت را برای مشکلات اقتصادی ندارند؟ ایا این دو نفر مسئول هدر دادن جان ایرانیها برای گرفتن قدرت بیشتر در منطقه نیستند؟"
واکنش روحانی رئیس جمهور ایران در واکنش به سخنان تند آقای پومپئو درباره ایران گفت: "دنیا این منطق را نمیپذیرد آقایی که تا دیروز در مرکز جاسوسی بوده الان به عنوان وزیر خارجه آمریکا معرفی شده و میخواهد تعیین تکلیف کند... شما چه کاره هستی درباره ایران و جهان تصمیم بگیری؟"
آقای روحانی گفت مردم ایران "صدها بار این حرفها را شنیدند و بی اعتنایی کردند."
او موضع دولت فعلی آمریکا را تکرار سیاستهای دوران ریاست جمهوری جورج بوش خواند و گفت حکومت آمریکا ۱۵ سال به عقب برگشته است. خواستههای آمریکا از ایران وزیر امور خارجه آمریکا گفت هر توافق تازهای با ایران باید دارای این شرایط باشد:
١. ایران باید همه جنبههای نظامی فعالیتهای هستهای قبلیاش را به آژانس اتمی اعلام کند.
٢. ایران باید غنیسازی را به طور کامل قطع کند و هیچوقت دنبال بازپردازی پلوتونیم نرود. این شامل بستن رآکتور آب سنگین هم هست.
۳. ایران باید به بازرسان آژانس انرژی اتمی اجازه دهد بصورت بی قید و شرط از همه پایگاه ها در همه نقاط این کشور بازرسی کنند.
۴. ایران باید توسعه برنامه موشکی بالستیک و پرتاب موشکهایی که قابلیت حمل سلاح هستهای دارند را متوقف کند.
۵. ایران باید همه شهروندان آمریکا و همینطور شهروندان دیگر کشورهای همپیمان ما را آزاد کند.
۶. ایران باید حمایت از "گروههای تروریستی" را متوقف کند، از جمله حزبالله لبنان، حماس و جهاد اسلامی.
٧. ایران باید استقلال عراق را به رسمیت بشناسد و اجازه دهد شبهنظامیان شیعه عراق خلع سلاح شوند.
٨. ایران باید حمایت از حوثیهای یمن را متوقف کند.
٩. ایران باید همه نیروهای تحتامرش را از سوریه عقب بکشد.
١٠. ایران باید حمایت از طالبان و دیگر گروههای تروریستی را در افغانستان پایان دهد.
١١. ایران باید به حمایت نیروی قدس سپاه از گروههای تروریستی و همپیمانان شبهنظامیاش پایان دهد.
١٢. ایران باید به تهدید همسایگانش که بیشترشان همپیمان آمریکا هستند پایان دهد. از جمله تهدید ویرانکردن اسرائیل و پرتاب موشک به عربستان و امارات مایک پومپئو برای نخستین سخنرانی عمومیاش به عنوان وزیرخارجه آمریکا، یک اندیشکده محافظهکار را انتخاب کرد و موضوعش را هم ایران گذاشت. دو مولفهای که شاید تصویری از جهتگیری آینده دولت دونالد ترامپ را نشان دهد: گرایشی به سوی نومحافظهکاران در سیاست خارجی، و در صدر قرار دادن آنچه "تهدید ایران" میخواند.
گذشته از چشمداشتن به همپیمانانی که حامی شدت عمل علیه ایران هستند، از اسرائیل تا عربستان، سیاست دولت آمریکا در قبال ایران جنبههای داخلی هم دارد. آنچه برای منتقدان دولت دونالد ترامپ "سیاست تکروی و یکجانبهگرایی" است، برای خیلی از کسانی که به او رای دادند، عمل به شعار انتخاباتی اوست: "اول آمریکا". این برای حامیان ترامپ خوشآیند است که آمریکا "مستقل" از اروپا و خلاف "حامیان جهانیسازی" عمل میکند.
ستاد انتخاباتی دونالد ترامپ که از الآن به انتخابات ریاستجمهوری دو سال دیگر هم نظر دارد، هر بار در ایمیلهایی که درباره ایران برای رایدهندگان ترامپ میفرستد، به شدتعمل نشاندادن علیه حکومت ایران و به اینکه دولت آمریکا دارد خودش برای سیاست خارجیاش تصمیم میگیرد، مباهات میکند. تجسمی از سیاست خارجی "بومیگرا". برای منتقدان این نوع سیاست، از جمهوریخواه گرفته تا دموکرات، از "باز"ها گرفته تا "کبوتر"ها، چنین ترکیبی غیرقابلجمع است. آقای پمپئو در پاسخ به سوالی درباره چارچوب مورد نظر آمریکا برای اعمال سیاستهای تازه علیه ایران گفت: "در نهایت این مردم ایران هستند که برای حکومت ایران چارچوب زمانی میگذارند. آنها هستند که باید رهبرانشان را انتخاب کنند."
دولت دونالد ترامپ میخواهد علاوه بر تغییرات مورد نظرش در توافق هستهای، موارد دیگری از جمله برنامه موشکی ایران و نقش این کشور در منطقه هم مورد بحث قرار گیرد.
ایران گفتوگو درباره برنامه موشکی خود را که یک برنامه دفاعی و نه تهاجمی میداند، رد کرده است.
درباره نقش منطقهای خود هم، ایران میگوید حضورش به خواسته دولتهای قانونی کشورهای منطقه است و در مقابل آمریکا را به دخالت "بیجا" در امور خاورمیانه متهم میکند.
سیانان به نقل از مقامهای آمریکایی گزارش داده است که دولت آمریکا در پی ایجاد ائتلافی بینالمللی برای تحت فشار گذاشتن ایران است تا بتواند زمینه مذاکرات تازهای را درباره "یک ساختار تازه امنیتی" فراتر از برنامه هستهای ایران فراهم کند.
برایان هوک، مدیر برنامهریزی سیاسی وزارت خارجه آمریکا میگوید به چارچوب تازهای نیاز است که "تمام تهدیدهای ایران" را در بر بگیرد.
منتقدان سیاست خارجی آقای ترامپ برنامههای مورد نظر او برای ایران را "خیال واهی" خواندهاند و هدف واقعی از این اقدامات را نه پیدا کردن راه حلی جامعتر که "تضعیف حکومت ایران" دانستهاند.
شرکای اروپایی آمریکا که با وجود خروج این کشور از برجام همچنان بر پایبندی خود به توافق هستهای اصرار دارند، از آمریکا خواستهاند که برنامههای خود را در قبال ایران بعد از خارج شدن از توافق هستهای ارائه دهد.
آمریکا در حالی از برجام خارج شد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی همواره پایبندی ایران به مفاد برجام را تایید کرده است.